manifest o egzotyzmie

Z mojego brudnopisu o egzotyzmie:

              Zagadnienie egzotyzmu jest bardzo szerokie, obejmuje rozmaite pojęcia, od symboli i fantastyki stworzonych przez nasze własne umysły, po rzeczy już istniejące, lecz będące wytworem kultur odrębnych w stosunku do naszej. Szczególnie ten drugi aspekt jest znaczący, to on wpłynął na samą nazwę tego zjawiska. Z gr. exo, a z łaciny, extra, oznacza coś co jest poza, co jest z zewnątrz, a więc w tym wypadku, najczęściej, że jest to przeniesione z obcych krajów, obojętnie czy instniejących, czy fantastycznych krain. Jednak określenie obcy, nie jest wystarczające, ponieważ słowo egzotyzm, dalece je przekracza. Andrzej Banach w swojej książce O potrzebie egzotyzmu, podaje przykład sąsiada, którego możemy nazwać obcym, lecz jest egzotyczny dopiero gdy ma inny kolor skóry, gdy mówi niezrozumiałm językiem i przyjechał z daleka. Egzotyzm, leży więc nie tylko w odległości, ale przede wszystkim w kontraście postrzegania świata, religii, piekna, form zachowania itd. Te różnice postrzega się zazwyczaj etapami: najpierw odbiera się je jako dziwaczne, potem interesujące, na koniec upragnione, zwłaszcza przez osoby pragnące się wyróżniać, czy uchodzic za światowe. Nieodmiennie jednak łączyło się to zawsze z pewnym pobłażaniem dla dalekich kultur. Ustawienie własnej cywilizacji na równi z inną, całkiem odmienną, daje zbyt wielką wolność, zbyt wiele nieoczekiwanych alternatyw i rodzi herezję, która narusza fundamenty własnej cywilizacji. Przykładem takich konsekwencji może być zachowanie współczesnych jednostek, żyjących w społeczeństwach multikulturowych, które właściwie zatraciły już dawno, wyraźną tożsamość narodową, poczucie patriotyzmu, religijność, a nawet tradycyjne postrzeganie moralności. Jest to wynikiem zestawienia zbyt wielu systemów filozoficznych, czy morlanych, które postawiono ze sobą na równi. Charakterystyczna dla takiego społeczeństwa jest jedynie powierzchwona wiedza na temat własnej historii, czy kultury, tak samo z resztą jak w przypadku obcych kultur, co skolei uniemozliwia głębszą refleksję na nimi i w konsekwencji przywiązania do wszelkich zdecydowanych poglądów. Relatywizm w postrzeganiu fundamentalnych kwestii ma poszerzać choryzonty i świadczyć o nowowczesnych poglądach; w rzeczywistości jednak prowadzi to do kulturowej kastracji narodów i upadku szlachetnych wartości, jakie stanowiły mentalny fundament dla całej dawnej Europy. Uważam więc, że mimo ignorancji względem innych kontynentów, a czasem postawy agresywnej, stary kontynent miał więcej korzyści z wierności sobie i obrony tradycji w ubiegłych wiekach. Poznawanie egzotycznych krajów wzbogacało, pod warunkiem, że zachowywano odpowiedni dystans do obcych kultur. Taka postawa, nie prowadziao do zatracenia własnej tożsamości, ale jej wyjaskrawienia na tle egzotyzmu.

           Samo pragnienie egzotyzmu, towarzyszy człowiekowi we wszystkich czasach, z różnym natężeniem, ponieważ egzotyka jest kontrastem i środkiem do zrozumienia siebie, dającym możliwość spojrzenia na siebie w innym świetle, w odniesieniu do czegoś obcego, często przeciwstawnego.

Tkanina jedwabna z tłem gros de tour i skomplikowanym układem broszowanych ornamentów, będącym modyfikacja kompoizycji brzegu rzeki. Występują tu motywy pedów bambusa, na których zawieszone są lampracie skóry , parasolki, drzewka wiśniowe i gorlandy różyczek. Lata 70' XVIII wieku, w zbiorach IMATEX