Na tym blogu, miałam pisać tylko o ciekawostkach i podawać informacje które trudno wyszukać w książkach(lub zazwyczaj nie ma ich w książkach), a unikać oczywistości z historii mody, jednak jedna z moich czytelniczek napisała do mnie w sprawie konstrukcji panier, która wydaje mi się rzeczą nader prostą, ale skoro nie jest to takie oczywiste, a wciąż jest interesujące to ten post powinien wszystko wyjaśnić:
Panier to po francusku koszyk, ale również nazwa przypominającej koszyk usztywnianej halki zakładanej pod suknie w XVIII wieku dla poszerzenia bioder. W Polsce nazywano go rogówką (szerokie rogi), w Anglii hoop. Jest to jedna z tych części garderoby historycznej, która fascynuje odkrywców danej mody od zawsze i oczywiście te fascynacje rodzą wiele mitów. Panuje przekonanie, że była to moda niewygodna, niepraktyczna, dziwaczna, że nie da się w tym siadać i w ogóle normalnie funkcjonować. Prawda jest jednak zupełnie inna, otóż we wcześniejszych stuleciach noszono różnego rodzaju sztywne halki - wertugatyny w różnych odsłonach, które rzeczywiście bardzo były niewygodne i dlatego też ograniczały się do mody dworskiej. Panier, noszony był jednak przez wszystkie stany społeczne a to nie tylko dzięki wielkiemu znaczeniu mody w XVIII wieku, ale też jego zmyślnej konstrukcji. Mało kto dziś wie, że zanim powstał panier w wersji tzw. pod łokieć, czyli szerokiej na bokach i spłaszczonej z przodu i z tyłu, były jego inne wersje które okazały się mniej popularne i zanikł w modzie. Te poszukiwania formy halki miały miejsce w drugiej dekadzie XVIII wieku (Ludwik XIV zmarł w 1715 roku i dopiero w tedy zaczęła się kształtować moda rokokowa). Były więc panier jansenistyczne, molinistyczne, w stoliczek, w kopółkę, w gondolkę. Niestety nie wiemy jak wyglądały, żadna z tych halek nie przetrwała do dziś ale zachowały się ilustracje i obrazy z lat 10' i 20' które pokazują kobiety w czymś okrągłym - kopulastym pod suknią. To co w kilku egzemplarzach zachowało sie do dziś to panier pod łokieć w kilku rodzajach. Jak działały i dzięki czemu był wygodne, pokażą następujące rysunki:
Oto najprostszy, najpopularniejszy zestaw bieliźniany, który mógł być używany nawet przez pannę wiejską i miejską, przeciskająca się przez wąskie drzwi i uliczki. Taki rodzaj panier był zapewne najtańszy. Jak widać podstawową częścią bielizny jest koszula z rękawami do łokcia. na to zakładano panier, a potem gorset - ten tutaj też jest w wersji podstawowej, z typowego żółtawo brązowego płótna z małą ilością fiszbin. Panier obszyty jest tego samego rodzaju płótnem, wprowadzone są w niego poziome usztywnienia z fiszbin, lub innego rodzaju materiału twardego, ale elastycznego. dzięki temu, że tylko poziome elementy są sztywne, panier składa się na płasko jak harmonijka, co jest przydatne podczas siadania na fotelu z poręczami. poza tym zajmuje mało miejsca w "szafie". Ponieważ jest podzielony na dwie części, można bez przeszkód siadać, ponieważ te części są połączone trokami z przodu i z tyłu to podczas chodzenia, obie bujają się w tą samą stronę. Całość wiąże się płócienną wstążką w talii, czego nie widać, gdyż zasłania gorset.
Następne zdjęcie przedstawia panier o nieco bardziej skomplikowanej budowie. Jest stabilniejszy, porządniejszy, nadaje się do bardziej wykwintnych sukni. Ten również wiąże się wstęgą do talii, i tego samego rodzaju wstęgi podtrzymują boczne skrzydła. Reszta jest natomiast z metalu. Tu również można bez przeszkód siadać, ponieważ jak widać, najniżej położone poziome usztywnienie z metalu, jest wyżej niż siedzenie. A teraz nie ma sensu dłużej opisywać tego na sucho, poniżej ilustracja tego samego typu panier z rozrysowanymi możliwościami mobilnymi:
Rysunek (fig.2) pokazuje, że boczne szprychy są na dole połączone śrubką - rodzajem zawiasu. Fig 4. pokazuje, jak za pomocą tej śrubki, można unosić boczne szprychy do pionu - w wąskich przejściach i na fotelu z poręczami. Fig. 3 pokazuje jak bardzo można złożyć panier i łatwo go dzięki temu przechowywać.
Powyżej kolejny wygodny model na co dzień, natomiast dwa ostatnie zdjęcia przedstawiają najpierw panier balowy/wieczorowy, a potem koronacyjny od sukni reprezentacyjnej. Tu trudno mi wyjaśnić, jak mogły funkcjonować, ponieważ żadna znana mi książka o tym nie wspomina- książki są z reguły beznadziejne i podają tylko podstawowe informacje które są wszędzie. Jednak obrazy przedstawiają damy siedzące w suknia na tak dużych rogówkach i nie widać żeby coś im się podnosiło i źle układało.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz